2011-03-25 - Maria Wardas, pisarka i pilotka z Roztropic
Marcowe spotkanie członków Koła MZC w Grodźcu odbyło się w sali historycznej Szkoły Podstawowej w Grodźcu. Poświęcone było pisarce i pilotce z Roztropic, pani Marii Wardas, którą doskonale pamięta starsze pokolenie, zarówno mieszkańcy naszej wsi, jak i niektórzy członkowie grodzieckiego Koła Macierzy. W spotkaniu uczestniczyli także zaproszeni goście: dyr. GOK w Jasienicy p. Agnieszka Bronowska i radny sąsiedniej wioski, Bielowicka, p. Marian Machalica.
Prelekcję o Marii Wardas poprzedził występ uczniów z Zespołu Szkolno – Przedszkolnego, należących do zespołów: wokalnego, tanecznego i zespołu instrumentalnego, pod kierownictwem p. Barbary Frydel – Ociepki. Dzieci prezentowały znane piosenki Ziemi Cieszyńskiej oraz układy taneczne. Na koniec uczeń klasy VI Arkadiusz Herzyk wystąpił solo z piosenką pt. „Cicha woda”.
Spotkanie prowadziła dyr. tutejszego ZSP p. Krystyna Pniewska, natomiast prelekcję wygłosiła Dagmara Ewertowska, nauczycielka Gimnazjum w Jasienicy.
Pani Dagmara pochodzi z Wieszcząt, miejscowości sąsiadującej z Roztropicami, gdzie urodziła się Maria Wardas. Jej zainteresowanie M. Wardasową zrodziło się w okresie licealnym, po przeczytaniu powieści pt. „Wyłom”. Dalsze zgłębianie życiorysu autorki wiązało się z pracą licencjacką i magisterską na studiach polonistycznych. W tym też okresie nawiązała bliższy kontakt z Państwem Janiną i Stanisławem Wardas, którzy pozostali właścicielami spuścizny autorki.
Prezentowany temat połączony z pokazem multimedialnym obejmował wszystkie okresy jej życia, a mianowicie: Dzieciństwo i młodość, spotkanie z Gustawem Morcinkiem - lata szkolne, okres fascynacji motocyklem, a następnie zainteresowanie samolotami - pilotka. Prelegentka wspomniała też o jej działalności w ruchu oporu oraz omówiła dorobek literacki pisarki.
Maria Wardas (1909-1986) urodziła się w Roztropicach w rodzinie chłopskiej. Rodzice oczekiwali, że przejmie gospodarstwo rolne. To, że stało się inaczej „winien był towarzyszący jej od dziecka bunt”. Powieściopisarka chodziła do szkoły w Skoczowie, jej nauczycielem był sam Gustaw Morcinek, który niejako wprowadził ją w świat literatury. Jej najbardziej znaną powieścią jest „Maryśka ze Śląska” (1935r.), znana również pod tytułem „Dziewczyna z chmur”. Maria Wardas napisała także cykl powieściowy zatytułowany „Wyłom”, ukazujący dzieje wsi podbeskidzkiej na przestrzeni od końca XIX w. do połowy XX w.
Związana była silnie z regionem Ziemi Cieszyńskiej. Zawsze podkreślała swój ludowy rodowód. Często posługiwała się gwarą i nosiła strój ludowy. Poza poezją i powieściopisarstwem, jej wielką pasją było latanie. Na Śląsku Cieszyńskim, jako kobieta, była w tej dziedzinie prekursorem.
Słuchacze pamiętali ją ze spotkań w szkole w Grodźcu. Jedna z Pań przyniosła książkę z osobistą dedykacją i podpisem autorki. Opowiadano o jej ciekawych przygodach związanych z nauką jazdy na motocyklu, zakupionym w Cieszynie, na którym później wyjechała do Katowic, wzbudzając tym powszechną sensację. Niepokorna, uparta, nowatorska, tak zapamiętali ją ci, którzy mieli z nią kontakt.
Oprac. Renata Moczała