„FRANCISZEK STRZYGOWSKI JEDEN Z WŁŚICIELI ZAMKU W GRODŹCU I FABRYKI SUKNA W BIAŁEJ” – prelekcja dr Jerzego Polaka.

     Kolejne comiesięczne spotkanie członków Koła Macierzy Ziemi Cieszyńskiej w Grodźcu połączone z prelekcją, odbyło się w dniu 25 września w  Sali Rycerskiej grodzieckiego Zamku.
     Wybór miejsca, mimo przebiegającego remontu, tego historycznego obiektu oraz ograniczona liczba miejsc dla słuchaczy został wybrany nieprzypadkowo. Temat prelekcji był związany z zamkiem „Franciszek Strzygowski jako jeden z byłych właścicieli zamku w Grodźcu i fabryki sukna w Białej”.
     Zebranych członków i zaproszonych gości przywitał prowadzący spotkanie wiceprezes Józef Król. Przedstawił temat prelekcji, osobę prelegenta, historyka dr Jerzego Polaka oraz zapoznał zebranych z przebiegiem spotkania.
     W części organizacyjnej prowadzący poprosił obecnego na spotkaniu Prezesa Zarządu Głównego MZC Mariusza Makowskiego o wręczenie legitymacji 6 nowym  członkom koła. Legitymacje otrzymali: Aleksandra i Stanisław Cebulak, Katarzyna Jakubiec-Wrona, Jolanta Kubicka - Machnio, Irena Malik i Maria Szarfenberg. Aktualnie koło liczy 32 członków.
     Następnie prezes koła Edward Cichy wręczył księdzu kanonikowi Gerardowi Kurpasowi pamiątkowy album ze zdjęciami grodzieckiego kościoła oraz zdjęciami ze spotkań członków koła,  których  ksiądz był także uczestnikiem.  Album z dedykacją od członków koła był upominkiem dla księdza w związku z przejściem księdza na emeryturę. Prezes Edward Cichy zaproponował także ks, Gerardowi Kurpasowi  wstąpienie w szeregi MZC. Propozycję tę ks. G. Kurpas przyjął z zadowoleniem.
     Obecny również na spotkaniu nowy proboszcz ks. A. Szczepaniak otrzymał na początek pracy w Grodżcu upominek od członków Koła w postaci płyty CD z nagraną prezentacją filmową o zabytkach i przyrodzie Grodźca pt „Grodziec w obiektywie”.
     Po części organizacyjnej prelegent w sposób bardzo wnikliwy przedstawił postać Franciszka Strzygowskiego i jego związki z Grodźcem.
A oto niektóre wątki z tej prelekcji.
     Należał do bardzo bogatych przemysłowców bialskich. Franciszek Strzygowski urodził się 8 września 1828 r. w rodzinie mistrza tkackiego  Franca Strzygowskiego  i Doroty  z domu Różanowicz w Białej. Rodzina Strzygowskich pochodzi z dawnej polskiej rodziny szlacheckiej z okolic Pilzna. Po ukończeniu w 1848 gimnazjum w Tarnowie prowadził z ojcem, a później z członkami rodziny 2 fabryki sukna. Od 1892 roku przejął całkowitą kontrolę na zakładami w Białej i Lipniku. Umiejętnie kierując fabrykami szybko pomnażał odziedziczony majątek, by stać się jednym z najbogatszych przemysłowców w Białej. Znany był z szerokiej działalności społecznej. Jako poseł z Białej w 1870 r. został wybrany do Sejmiku galicyjskiego we Lwowie. Niestety, tam dał się poznać jako nacjonalista niemiecki. Podjął próby wyodrębnienia Białej z Galicji i włączenie jej do Śląska Austriackiego. Przeprowadził reformę szkolnictwa, za jego sprawą wyparto ze szkół w język polski. W działalności lokalnej wspierał budowę szkoły katolickiej w Białej i niemieckiej w Leszczynach. Wspierał także budowę teatru niemieckiego w Bielsku i parafię p.w. Opatrzności Bożej. Pełnił funkcję prezesa Rady Szkolnej w Białej, był członkiem rady nadzorczej Miejskiej Kasy Oszczędności i innych organizacji niemieckich.
     W 1884 nabył Zamek w Grodźcu wraz z przylegającymi do niego dobrami oraz wsie Bielowicko, Roztropice, Świętoszówka i Biery. Majątek ten sprzedała Anna Eleonora Zamoyska za sumę 300 000 florenów. Transakcję przeprowadził hrabia Zamoyski mając pełnomocnictwa nieobecnej przy transakcji hrabiny. Nabywając Grodziec
i przyległe do niego wioski,  Strzygowski jako przemysłowiec został także właścicielem ziemskim co umożliwiło mu wybór w 1898 r do Sejmu Śląskiego w Opawie.
Strzygowski miał 11 dzieci, przy życiu pozostało jednak tylko 6 córek. Fr. Strzygowski zmarł w Grodźcu 1904 r. a pochowany został na cmentarzu katolickim w Białej. Zamek wraz z dobrami pozostał w rękach rodziny Strzygowskich do 1927 r. Od tego roku kolejnym właścicielem zamku w Grodżcu został dr Ernest Habicht, prawnik. Na miejscu dawnej fabryki sukna F. Strzygowskiego obecnie znajduje się Gemini Park. 
     Obecny na spotkaniu kustosz i opiekun zamku mgr Mariusz Makowski uzupełniając wykład poinformował, że za czasów Strzygowskich dokonano przebudowy parku przy zamku, dobudowano taras, kamienne schody z umieszczonymi na nich gazonami, Franciszek Strzygowski był też fundatorem ambony do starego kościoła, przeniesionej do obecnego kościoła pw Św. Bartłomieja.
     Po zakończeniu dyskusji prowadzący zebranie Józef Król podziękował dr Jerzemu Polakowi za wnikliwe i ciekawe przedstawienie tematu, natomiast Andrzej Orzełek wręczył bukiet kwiatów. Dziękowano także nieobecnemu aktualnemu właścicielowi Zamku Panu Michałowi Bożkowi za umożliwienie zorganizowania tego zebrania, mimo  trwającego remontu w pomieszczeniach zamku.
     W sprawach bieżących prezes Edward Cichy przedstawił członkom koła tematy spotkana na kolejne miesiące. Przestawił też koncepcję projektu kompleksowego oznakowania turystycznego dla sołectwa Grodziec. (wykonanie planu wsi z naniesionymi obiektami, tablic opisujących ważniejsze obiekty zabytkowe, tablic opisujących ważniejsze pomniki przyrody oraz opisy kierunkowe do obiektów)
     Obecni na spotkaniu Radny Stanisław Cebulak i przewodniczący Rady Sołeckiej Józef Herzyk zadeklarowali pomoc w urzeczywistnieniu tego projektu.
     Na zakończenie Irena Skrzyżala w imieniu zarządu koła zaapelowała do członków o zadeklarowanie pomocy zgodnie z własnymi możliwościami do realizacji statutowych i podjętych przez koło zadań.

Opr. Edward Cichy
 

ZOBACZ GALERIĘ >>